2.8.21

Refraneiro de Agosto

A castaña quere en agosto arder e en setembro beber
A chuva no mes de agosto non é chuvia, é mel e mosto
Agosto ardenteiro, herba no palleiro
Agosto e vendima non son cada día
Agosto, frío no rostro
Agosto madura e setembro vendima as uvas
Agosto marchou, o que mallou mallou
Agosto e vendima non son cada día e si cada ano, uns con proveito e outros con dano.
Aí vén san Lorenzo co caldeiro penso
Auga de agosto, azafrán, mel e mosto
Ceba o porco  desde agosto se queres que estea gordo
Despois da Peregrina, o inverno vén enriba
En agosto da o frío no rostro
En agosto sol posto, noite connosco
En agosto viño mosto
En agosto está a auga tras do toxo
En agosto, o porco pon o entrecosto
En agosto, sol posto, noite connosco
En Santiago e agosto estroupelear, que é tempo do liño mazar.
En xullo e agosto estroupelear, que é o tempo do liño mazar.
Limpa e arranxa a eira cando está agosto á beira
Ó que en abril come sardiña, aínda en agosto pícalle a espiña
O mes de agostiño fai o bo viño
O millo de san Bartolomeu nin é meu nin é teu
Pasados os Remedios e san Roque (16), xa non hai sesta nin merendote
Porco agostado é medio cebado
Pasados os Remedios e San Roque xa non hai sesta nin merendote
Por santa Mariña deixa o sacho e colle a fouciña
Por santa Mariña mata a túa galiña
Por santa Mariña sementa a nabiña.
Primeiro de agosto, primeiro de inverno
Se en xaneiro tose o neno, non teñas medo; se tose no mes da sega, pode ir pra terra.
Se chove en agosto, non gastes diñeiro en mosto
Se chove o día de san Pedro Fiz, castañas furadas e nabos ruíns.
Se queres ter bo lomo, ceba o porco desde agosto
Vale máis nubrado en agosto que sol de setembro

3.7.21

Refraneiro do mes de xullo

Un dos meses propios do verán é  xullo, que en galego tamén recibe o nome de Santiago, xa que nel se celebra a festa do Apóstolo. Tamén se coñece como o mes da sega, posto que son as datas en que se realiza este labor. Son moitos os refráns e ditos sobre o mes de xullo, relacionados co tempo, coas tarefas do campo, con festas e celebracións varias…
  • Aí vén o mes de Santiago co seu canado! .
  • As abellas da Madalena, Dios as trai e Dios as leva.
  • Cando Santiago non mexa, Santa Ana levanta a saia.
  • Chuvia de San Cristovo, co seu cobo.
  • Chuvia de Santa María, coa súa regazadiña .
  • Chuvia na semana da Ascensión cría nos trigos mourón, pro é un regalo San Pedro co seu xerro, San Cristobo co seu cobo, Santa María coa súa regazadiña, Santiago co seu canado, San Lorenzo co seu caldeiro penso, Nosa Señora coa súa ola e San Miguel co seu tonel.
  • De maio a xullo as cereixas son coma puños.
  • De san Xoán, Santiago i agosto, mulleres, non son voso; dende Nadal a marzo, estarei ó voso lado 
  • Dende maio a xullo, as cereixas son coma puños.
  • Día de santa Mariña, vai á viña, que como a toparás, vindimarás.
  • Día de santa Mariña, vai ve-la túa viña, e como a encontrarás, así a vindimarás.
  • Día de Santiago á mañá, nabiños a semear.
  • En xullo arder  e patacas coller
  • De maio a xullo as cereixas son coma puños
  • En Santiago e agosto estroupelear, que é tempo do liño mazar
  • En xullo arder, as patacas coller
  • O bo nabal comeza por Santiago e acaba con Nadal
  • Polo Santiago comeza na viña a pintar o bago
  • Polo Santiago esconde o coello o rabo, e por san Miguel vólveselle ver
  • Polo Santiago non hai mal cabalo
  • Polo Santiago seméntase o nabo
  • Por Santiago nin no taco nin no saco
  • Polo Santiago cegoñas e polos a xeirar polos agros
  • Pola Santa Mariña, pousa a sacha e colle o fouciño” 
  • Por Santiago  pinta o bago.
  • Santiago manda o pan, san Migueliño manda o viño, san Francisco manda a landre e santo André o touciño
  • Santiaguiño sempre co seu cabaciño
  • Ver máis   -  Santuario de Xullo:  - San Cristovo: día 10  -Santa Mariña : 20  - Lorenzo: 21  - Madalena: 22 - San Xoán: 24  - Santiago: día 25   - Ana: 26 - San Pedro: 29

    Letras Galegas 2022 - Florentino Delgado Gurriarán

    Florencio Delgado Gurriarán, escritor, editor literario e activista político e cultural fundamental do exilio galego en México, será a persoa homenaxeada en 2022 co Día das Letras Galegas. Decidiuno na mañá da sexta feira o Plenario da Real Academia Galega, con 14 votos a favor.

    - Ver na no Xornal   -  Ver PDF do artigo en Nós Diario  "Protagonizará o Días das Letras Galegas do ano 2022"

     

    30.6.21

    "A lingua o primeiro", dicía Otero Pedrayo na súa obra "Morte e resurreción".

    Copíado do Xornal  "Nós"


     "O título  da  coluna  desta  semana  vai entre vírgulas porque, ainda que sexa uma afirmación reiteradamente  sustida  pelos  galeguistas,  é  aqui  unha frase  de  Ramón  Otero  Pedrayo  nun  dos  seus  ensaios:  Morte  e  Resurrección (Ourense 1932); onde fala do galego como um povo em caminho desde a sua origem céltica, na que "callou o principio da nebulosa maternal de Galiza". Um caminho no qual  "a  Galiza  xoga  a  morrer  e  a  viver",  e  no que "o galeguismo quer decir a integridade do ser e da alma galega"; salientavelmente na língua galega. Galeguismo quer dizer reconhecimento dos valores galegos, reconhecimento  de  Galiza  como  povo  de  seu, com a sua identidade própria. Nesses  valores,  para  Otero  a  língua  é  o  primeiro. O seu abandono é un "estado de suicidio, de renunciamento, de parva imitanza"; mas a ele, infelizmente, "figuran aspirar moitos que se gaban de galegos e de bos galegos". Um parágrafo cara ao remate do ensaio resulta definitório da concepción galeguista nacionalista de Don Ramón (sublinhado seu): "A  língua  o  primeiro.  A  língua,  forma  psicolóxica da raza, tem de ser a primeira obligación de todos. Pois co uso e cultivo cotidián chegaráse axiña ao punto de unanimidade  mínimo  para  que  a  galeguidade  seña a fórmula completa das arelas de todos os galegos. Ao caír a língua cai tamén a vida galega...".

     Podemos asegurar ser mellor unha Galiza probe falando galego que unha Galiza rica usando outra língua... Ainda que a realidade nos enseña que para ser ricos e fortes, non hai outro camiño que o de ser cada dia máis xurdiamente galegos, dando ao concepto de galeguidade as notas da humanidade superior que lle son propias por naturaleza". E ainda engade umas palavras particularmente caras: "Para o noso galeguismo a historia é sempre vital e moza, e por selo debe rectificar o feito doroso do arredamento de Portugal. Os mellores espritos portugueses e galegos son cidadáns da integridade da Galiza... A língua debe voltar a ser a mesma para fortalecemento do seu ser trascendental... O grande optimismo da  galeguidade  abrangue  as  esencias  criadoras de Portugal" 

    21.6.21

    Galefas 2021

    6B 


    6A

    Algúns dos máis pequenos do centro entran con forza no grupo Galefas.  Outros deixan o noso centro para continuar, no instituto ...  esta xeira paradoxal que vive a nosa lingua: O galego semella unha lingua estranxeira na nosa terra.  Recordamos en honor a eles o poema "Sementeira" de Florentino Cuevillas:  «Non desesperedes, os que de verdade sintades a emoción galega, seguide sempre con fe, e si se vos ocorre pensar acaso que sementades ou se solo esparexedes, desbotade ise pensamento e tede por certo que calquer traballo, grande ou pequeno, duro ou livián, que emprendades en nome de Galicia, é sempre sementeira»

    14.6.21

    Certame "O Voso Día Das Letras"

     O noso centro presentóuse  ó Certame "O voso Día das Letras" que organiza a RAG no seu blog "Primavera das Letras".   Por orde de chegada  no listado de coles estamos no nº  51.  Axilizamos dende aquí o que puxeron de texto do noso centro: 
    "Na ampla peneira de recursos que podemos atopar na páxina especial da aula virtual do centro sobre Xela Arias, hai catro apartados de colleita propia que destacan para nós: o díptico, a biografía, un brincaletras e un conxunto de actividades interactivas."

    1.6.21

    Refraneiro do mes de xuño

    -A auga en San Juan tolle o viño e non dá pan 
    -Aceitona, unha por san Xoán e un cento por Navidá.
    -A mera no San Xoán leva o viño e mais o pan´
    -A reixa de san Xuan, moitos o saben e poucos o dan 
    -A sardiña en San Xoán xa molla o pan.
    - As trampas de san Xoán, por onde veñen, van.
    -Até o corenta de maio, non quites o saio.
    - Até o san Xoán, toda a herba é pan.
    -Ata san Xoán non te quíte-lo gabán.
    - Cabalo alazán non o teñas contigo en san Xoán.
    -Cando san Xoán bebe viño, ponse moito vermelliño.
    -Como sempre, detrás de maio vén san Xoán.
    -De San Xoan a San Pedro, cinco días van no medio
    -Día de san Paio, a cegoña nos prados.
    -De San Xoán prás Navidás, os días van pra atrás.
    -En san Xoán, as nove con día dan
    -En san Xoán, nin a mexeira dun can.
    -En san Xoán, a fouce na man.
    - En san Xoán a sardiña molla o pan.
    - En san Xoán, nin a mexeira dun can.
    -En san Xoán, pés na cama, pé no chan.
    - Entre san Xoán e san Pedro cinco días van no medio.
    -Entre marzo e abril sae o cuco do cubil, e entre san Xoán e a sega marcha o cuco para a súa terra.
    - Lampreas en san Xoán, para o can.
    -Maio longo, san Xoán redondo.
    - No dia de san Xoán baila o sol pola mañán.
    -No mes de san Xoán secan as fontes e arden os montes.
    - No mes de san Xoán pican as pulgas o rabo do can.
    O coello, por san Xoán, e a perdís por Navidá trae peixe, o panadeiro trae pan e as trasnadas San Xoán.
    - O peixeiro trae o peixe, o padeiro trae o pan e as trasnadas, san Xoán.
    -Polo san Xoán rapa o carneiro a la.
    -Polo san Xoán baila o sol no chan.
    - Tantos días de auga en nadal como de auga en san Xoán.
    -Xaneiro, xeadeiro; febreiro, verceiro; marzo, airoso; abril, chuvioso; maio, pardo; san Xoán, claro, valen máis estos meses cas súas mulas co seu carro.

    29.4.21

    XELA ARIAS. ONDE CANTA A POETA

    A RAG está a emitir dende comezos do mes de abril, a través da canle de Youtube institucional e da web academia.gal, a serie documental Xela Arias. A palabra esgazada, composta por 6 episodios de entre 10 e 15 minutos. A aposta pola comunicación audiovisual inclúe ademais a serie de micropezas Xela Arias. Onde canta a poeta.
     

    21.4.21

    "Coreografía-Xela Arias"

    Coreografía argallada por unha alumna de 6º de Primaria (Lola) para os retrousos da canción "Canto sei", producida no colexio e baseada nun poema de Xela Arias ("Darío a diario").

    16.4.21

    Vida e obra de Xela Arias Castaño - 5º Colexio San Pío X (Ourense) #Letr...

    O Camiño Francés a través da súa toponimia (1)

     Camiño Francés Galego a través da súa toponimiaVer  as demais etapas (Seis breves pezas divulgativas que mostran o Camiño de Santiago desde unha perspectiva etnográfica, cultural e lingüística que pon en valor a toponimia galega para que o peregrino comprenda desde un punto de vista novo a relevancia da Ruta Xacobea e a súa impronta na configuración cultural da actual Europa.)

    31.3.21

    Refraneiro do mes de abril

    -Xaneiro, xeadeiro;
     febreiro, marmaruxeiro, 
    cada surco seu regueiro;
     marzo nin o rabo do gato mollado; 
    abril canta poida vir;
     maio pardo; San Xoán craro; 
    Santa Mariña calor; 
    agosto millor,
     conténtate labrador.


    - A abella e a ovella en abril deixan a pelella.
    - A auga de abril enche o carro e o carril.
    - Abril, abril, de cen en cen anos deberas vir.
     Abril, abrilón, auga por un tubo e pode que trebón.
    - Abril, augas mil, escoadas por un mandil.
    - Abril, augas mil, peneiradas nun candil.
    - Abril, augas mil, se non ao comenzo, ao medio ou á fin.
    - Abril atoldado e pouco mollado.
    - Abril e maio son as chaves do ano.
    - Abril esfola, pero maio amola.
    - Abril, espigas mil.
    - Abril frío e fornos quentes, alegría para os meus dentes.
    - Abril mollado, malo na horta e bo no campo.
    - Abril, se por mal quere vir, aínda as portas non deixa abrir.
    - Abril, para ser abril, ten que vir con augas mil.
    - Abriles e cabaleiros, son ás veces traizoeiros.
    - A ti chova todo o ano e a min abril e maio.
    - Ao escacho polo abril non hai máis que lle pedir.
    - A vella que soubo vivir, gardou pan para maio e leña para abril.
    - Busca pan para maio e leña para abril e bótate a durmir.
    - Chova por abril e maio e non chova en todo o ano
    - De abril a abril volven as augas por onde adoitaban vir.
    - En abril, augas mil.
    - En abril, cear sen candil.
    - En abril déixame durmir, que en maio de seu me caio.
    - En abril queima a moza o mandil.
    - En abril vai onde has de ir qu'a tua casa virás a durmir.
    - Escárbame en abril, e pódame en maio que chepagaréi o teu traballo.
    - Falten augas mil e non falten en abril.
    - Garda pan pra maio e palla pra abril.
    - Labrador no abril deixate ir hasta o meixil
    - Marzo espigas catro, abril espigas mil.
    - No abril, pra min; no maio, pró amo, no san Xoán, pró criado.(a lamprea ou o salmón, dependendo do lugar)
    - No mes de abril fai queixos mil.
    -Os enxames de abril, gárdallos pra ti,os de maio a quen chos pida, dallos e  os de San Xoan bótallos ó can.
    - Os aires de abril fan meter o porco no cubil.
    - O año de abril enche o regazo e o mandil.
    - O millo polo San Marcos nin no saco nin nado.( 25 abril día de San Marcos)
    - O queixo e o barbeito en abril e maio sexa feito.
    - O sol da na cama en abril; deixa labrego de dormir.
    - Poeria en abril, lama en agosto.
    - Pra cear en abril nin sol nin candil.
    - Quen en abril come sardiña, aínda en agosto lle pica a espiña.
    - Quen en marzo non fende, en abril non estende.
    - Seméntesme tarde, seméntesme cedo,hasta o mes de abril non me verás o pelo.(as patacas)
    - Se queres ter boas pitas e bó galo, colle os ovos en abril e bótallos en maio.
    - Se queres saber cando é abril, a andoriña viracho dicir.
    - Se marzo non marcea, abril cantalea.
    - Se ves a cobra antes de San Marcos,inda verás a neve nos campos.
    - Sol de abril, ábrelle a man e déixaoo ir.
    - Unha agua de maio e tres de abril, valen por mil.
    - Vale máis o trebón de abril que os bois e o carro e aquel que vai nil.
    - Vale mais abada de marzo que feixe de abril.
    - Veñan dúas mil e non veñan as de abril.
    - Viño de abril arde no candil; viño de maio pouco e malo.
    - Viño de abril non vai ó funil.
    Viño de maio pouco e malo o de abril é xentil.
    - Xaneiro xiado e abril mollado, enchen o faiado.

    4.3.21

    Certame aRi[t]mar Galiza e Portugal 2021

     Un ano máis, a Escola Oficial de Idiomas de Santiago de Compostela abre o prazo das votacións en liña para elixir a mellor canción galega e portuguesa de 2020. Logo dunha primeira fase na que o xurado seleccionou os dez mellores temas en galego e os dez mellores temas en portugués, xa coñecemos as músicas e artistas nomeados nesta edición. Por Galicia resultaron finalistas: Baiuca, Guadi Galego, Mercedes Peon & Streicherensemble der Augsburger Philharmoniker, MJ Pérez, Néboa, Os d’Abaixo, Pauliña, Ukestra do Medio, Uxía & Sérgio Tannus e Xoana. E por Portugal: Ana Bacalhau, Bárbara Tinoco, Carlão, Cláudia Pascoal, Dino D’Santiago, Fuga, Miguel Araújo, Os Quatro e Meia, Pedro Abrunhosa e Tatanka. As persoas que se queiran sumar a esta iniciativa promovida pola Consellería de Cultura, Educación e Universidade poden votar a través do web do certame desde 19 de febreiro ata o día 20 de marzo. Todas elas participarán posteriormente no sorteo dun lote de libros e cedés. 
    Podes velas e ouvilas en versión reducida aquí

    Ver versión completa na páxina web de Aritmar

    Brincaletras 8M - DÍA INTERNACIONAL DA MULLER


     Ver máis recursos

    1.3.21

    Refraneiro de marzo

     - Auga de marzo, herbanzo.
    - A viña de bon amo, pódase en marzo; a viña do ruín, pódase en abril.
    - Cando hai auga e sol en marzo, aparella as cubas e o mazo.
    - Cando marzo maiea, maio marcea.
    - Cando en marzo chove e en abril xía, queda maio feito unha criba.
    - Chuvia en marzo, nin o mexo dun rato.
    - Cobras en marzo, neve en abril.
    - En marzo espingarzo.
    - Entre marzo e abril, sae o cuco do cubil.
    - Entre marzo e abril o cuco ha de saír; se ós tres meses non volveu, é porque morreu.
    - Marzo, marzán,pola mañán cara de rosa, pola tarde cara de can.
    - Marzo chuvioso, verán caluroso.
    - Marzo ventoso e abril caluroso,traen a maio frorido e fermoso.
    - Marzo, marzolo, trebón e raiolo.
    - Marzo marzal, déixame o viño trasegar.
    - Marzo ben feito, patacas a eito.
    - Marzo amola e abril esfola.
    - Marzo é enganador, un día malo e outro peor.
    - Marzo, nen rabo de gato mollado.
    - Marzo, marzán, a mañá cara de rosa, a tarde cara de can
    - Marzo pardo, abril chuvioso e maio ventoso fan o ano formoso.
    - Nas tarde de marzo  recolle o teu gando.
    - Marzo chegar, tempo de enxertar.
    - Nas tardes de marzo recolle o teu gando.
    - No marzo, abrigo, noces e pantrigo.
    - Nin marzo con flores, nin moza sen amores.
    - No marzo aínda hai lama no pazo.
    - O que en marzo non poda a súa viña, perde a vendima.
    - O sol de marzo queima as donas no seu pazo.
    - O vinte e cinco de marzo, entra a merenda e máis o descanso.
    - Pan para maio e leña para abril, e  o mellor cepón para marzo compón.
    - Polo San Pedro de Cuadrela, sae a cóbrega de debaixo da terra.
    - Quen en marzo non fende, en abril non estende.
    - Quen teña forza no brazo, cave e pode en marzo
    - San Raimundo trae a anduriña do outro mundo.
    - Se por marzo canta a rá, por maio xa calará.
    - Se por San Xosé a bubela non vén, catala morta ou algo ten.
    - Se marzo acabou e o cuco non chegou, algo ó cuco lle pasou.
    - Se en marzo non canta o cuco, nin en abril a bubela e a ruliña non rulea, má colleita se espera.

    NOTA: Se sabedes dalgún podedes dárllelo a alguén do cole ou mandalo por correo.

    21.2.21

    21 de febreiro "Día da Lingua Materna"


    "Falarlle a alguén nun idioma que entende permite chegarlle ó seu cerebro, pero falarlle na súa lingua materna significa chegarlle ó seu corazón". N.M.   VER  LETRA DA CANCIÓN  -  Artigo relacionado

    20.2.21

    Brincaletras sobre Rosalía de Castro

    Concurso de debuxo "A Nosa Rosalía" durante o curso 2020-21


    - Concurso celebrado pola Deputación de Pontevedra para conmemorar a celebración do "Día de Rosalía" (24 de febreiro). Día do seu nacemento.


    - Máis sobre Rosalía de Castro na Aula Virtual da nosa escola.


    O Entroido e a a lúa

     "O día principal e case final do Entroido —aínda queda o enterro da sardiña e as piñatas — é o Martes Gordo. Como é ben sabido, a data varía cada ano pois está condicionada pola de Pascua de Resurrección e esta á súa vez polos calendarios solar e lunar. O Domingo de Resurrección será o primeiro posterior á primeira lúa chea despois do equinoccio de primavera —21 de marzo—. Escollérono así os primeiros cristiáns para que coincidise coa Pascua xudía pois parece que esa era a festa que se celebraba cando a Última Cea. E como a igrexa marca o tempo en corentenas, o período precedente, o da Coresma —de xaxún e abstinencia—, debe durar outros corenta días. Así que descontando esa corentena —sen computar os domingos— fixamos a data exacta do día grande de Entroido que será sempre martes por ser domingo o de Resurrección. O que sempre coincide é que os días grandes do Entroido caen en período de lúa nova e a Semana Santa en lúa chea. Isto ten moitas e interesantes lecturas e interpretacións sobre a migración das almas que hoxe non temos lugar para comentar".    -  Antonio Reigosa  do Xornal Nós Diario

    17.2.21

    "Chove en Santiago" - Carlos Díaz - Poema galego de García Lorca

    Recursos sobre Rosalía de Castro - 2021

    Campanas de Bastabales-Rosalía de Castro

    Adiós ríos, adiós fontes. Poema de Rosalía de Castro cantado por Amanc...

    Rexurdimente - CEP Campolongo - Curso 2018-19


    Nasín cando as prantas nasen,
    no mes das froles nasín,
    nunha alborada mainiña,
    nunha alborada de abril.
    Por eso me chaman Rosa,
    mais a do triste sorrir,
    con espiñas para todos,
    sin ningunha para ti.
    Desque te quixen, ingrato,
    todo acabóu para min,
    que eras ti para min todo,
    miña groria e meu vivir.
    ¿De qué, pois, te queixas, Mauro?
    ¿De qué, pois, te queixas, di,
    cando sabes que morrera
    por te contemplar felís?
    Duro cravo me encravaches
    con ese teu maldesir,
    con ese teu pedir tolo
    que non sei qué quer de min,
    pois dinche canto dar puden
    avariciosa de ti.
    O meu corasón che mando
    cunha chave para o abrir.
    Nin eu teño mais que darche,
    nin ti máis que me pedir.

    ADAPTACIÓN DO GRUPO  DE VACAS -    LETRA (Rosalía de Castro)

    16.2.21

    Antonio Luz- ENTROIDO

    Felos de Maceda - Que nos pille reboleando

    Musíca do Entroido - Que non pare a festa

    A canción é un percorrido polos diferentes personaxes e lugares do entroido galego. A letra de Ramón Veiga vai presentando unha comitiva na que o boteiro, a madama ou o chocalleiro se xuntan co boi, a gárgola ou a marela para festexar o final do inverno e o comezo da primavera. Unha viaxe polo entroiro de Riós, Boborás, Viana, Celanova, Esgos, A Veiga ou Buxán na que as crianzas se poderán mergullar no universo do carnaval galego, nun ano que fará moi difícil que se poida celebrar nas condicións habituais.
     

    1.2.21

    Refraneiro de Febreiro

    Neste mes de Febreiro temos dous santos refraneiros: A Candeloria, o 2, e San Brais o 3. Na Candeloría é cando se di que casan os paxaros, e no San Braís xa se nota como medrou o día.
    Clicando nas ligazóns anteriores atoparás máis do que temos aqui neste artigo.
    - Abrígate por febreiro con dúas capas e un sombreiro.
    - A castaña e o besugo en febreiro están en zugo.
    - A chuvia en febreiro fai o palleiro. 
    - A neve febreiriña vaise axiña.
    - A partir da Candeloria, ningunha ave boa soa.
    - Aproveite ben febreiro quen mal folgou en xaneiro.
    - Auga de febreiro , enche o cabaceiro.
    Brais, lávate e comerás, e dispois de ben lavado non comerás bocado.
    - Cando chove en febreiro todo ano é temporeiro.
    - Cando febreiro non febreirea, marzo marcea.
    - Cando a Candeloria chora, a metade do inverno vai fora".
    - Come máis pan un día de sol de febreiro que os cabalos de todo o reino.
    "Día de S. Brais , hora e media mais, e o que ben lle contou, dúas horas lle encontrou"..
    - Dure a mala veciña o que a neve febreiriña.
    - Febreiro camiseiro, nen boa meda nen bo palleiro.
    - En febreiro corre a auga por calquera regueiro.
    - En febreiro garda a leña no leñeiro.
    - En febreiro limpan o cu no palleiro.
    - En febreiro mete obreiro, antes no derradeiro que no primeiro.
    - En febreiro mete obreiro, pan che comerá pro traballo che fará.
    - En Febreiro nin can, nin cadela nin sombreiro.
    - En febreiro, por cada rego un caneiro.
    - En febreiro saca o boi do teu centeo.
    - En febreiro sae o oso do oseiro.
    - En febreiro, sardiñas no fumeiro.
    - En febreiro sete lobos ao carreiro.
    - En febreiro, sete capas e un sombreiro.
    - En febreiro sete lobos ao carreiro".
    - En febreiro, un pouco ao sol e outro ao fumeiro.
    - En febreiro, un día ó sol e outro ó braseiro.
    - Febreiriño a ferverexar e a espurritiña do trigo a medrar.
    - Febreiriño corto cos seus vinteoito, se tivera máis catro non paraba can nin gato, nin abella no burato.
    - Febreiro camiseiro, nin boa meda nin bo palleiro.
    - Febreiro corzo, cos seus vinte e oito, se durara máis catro, non quedaba can, nin rato no seu burato.
    - Febreiro currusqueiro, marzo ventoso, abril chuvioso, maio louro cuberto de ouro.
    - Febreiro, felerpeiro.
    - Febreiro lardeiro...
    - Febreiro mollado Maio soleado.
    - Febreiro moliñeiro; marzo ventoso; abril chuvioso, maio louro, cuberto de ouro.
    - Febreiro tasqueiro, nin boa meda nin bo palleiro.
    - Febreiro, xeada na leira e cachopo na lareira.
    - Neve febreiriña, pícaa a galiña.
    - Neve febreiriña, tarde vén e axiña camiña.
    - Mal ano espero, se en febreiro anda en mangas de camisa o xornaleiro.
    - Mira, Brais, por onde vas, e coida ben o que fas.
    - Neve febreiriña, tarde ven e logo camiña.
    - Neve febreiriña pica a galiña.
    - Pola Candeloria metá do inverno vai fóra, se chove ou venta, inda entra.
    - Pola Candeloria cásan os paxariños e vaise a galiñola.
    - Polo san Valentiño a amendoeira esbrocha o grumiño.
    - Por San Brais, dúas horas máis.
    - San Brais da barca que afoga e non mata.
    - Se non chove en Febreiro, nin bo prado, nin bo centeo, nin bo lameiro.
    - Se chove en febreiro, nen trigo nen centeo.
    - Se febreiro non febreirea, marzo non marcea.
    - Se en febreiro quente estás, en Semana Santa tiritarás.
    - Se a Candeloria chora, metá do inverno vai fóra; que chore que deixe de chorar, metá do inverno está por pasar.
    - O dous de febreiro súbete ó outeiro; se ves negrexar ponte a cantar; se ves branquexar bótate a chorar.
    - Ó sol sen sombreiro, nin en agosto, nin en febreiro.
    - Por San Valentiño a amendoeira esbrocha o grumiño.
    - Ten o inverno por pasado se ves a febreiro empapado.
    - Un día bo en febreiro é un ladrón no eido.
    - Vaite febreiro cos teus vinteoito que se duras máis catro non queda nin can nin gato.
    - Xaneiro xeadeiro, febreiro grileiro.
    - Xaneiro xiadeiro, febreiro fervedeiro, marzo pelarzo, abril co día no cubil.


    28.1.21

    Entroidos da Galiza




    Do Xornal Nós sacamos algúns dos "Entroidos repartidos na Galiza":
    Anxeos. Poida que en relación con “angelus” (os que anuncian ). Vestidos e cubertos de saco e con chocas ao cinto, a danzar... de Parada de Sil.
    Bonitas. Cubertas de exóticos mantóns, con relacións precolombinas. Propios de Cartelle.
    Boteiros. Nome quizais en relación con “butio” (bramido) ou coa bota ou vexiga que portan sobre o báculo, ou mesmo tamén con “butyrum”, é dicir, manteiga. Máscaras caracterizadas polo gran tocado floral e camisa de cintas pregadas. Representativas de Viana do Bolo.
    Cabreiros. Alusión aos pegureiros montañeses de Muíños.
    Carolos e Vexigueiros e Policaepo. De Saamede nas Mariñas de Paderne á Coruña.
    Charrúas, Charrelos. En relación co carro. Dábaselle este nome aos antigos indios riopratenses da Patagonia andina... Influencias levadas e traídas. Os primeiros do Entroido de Allariz, de traxes brancos cubertos de mantón. Os segundos da Veiga.
    Choqueiros e Chocalleiros. Repartidos por toda Galiza, os que portan ao cinto as chocas, chocallas ( que chocan ou tanxen), esquilas, axóuxeres, campaíñas... Para, como tantas cousas, “aculturarse” e rematar asociándose con calquera disfrace: os “choqueiros” na Coruña.
    Cigarróns. Quizais en relación co grupo prerromano dos Cigurros, asentados no entorno da Rúa aínda que máscara propia das terras de Verín, ou quizá mellor co dos Cimarróns.
    Cimarróns. Son os animais que foxen da domesticación e volven ao monte a se asilvestrar. Nas colonias de Latinoamérica chamábaselles así aos escravos negros que fuxían do seu cativerio.
    Entridos. Chaman así as máscaras de moitas das aldeas da serra do Xurés.
    Felos. Pode que do verbo “felio” (berrar) ou quizais teña a ver con felón, infiel. Con flocos, cintas de cores prendidas en todo o traxe. Tradición propia das terras do Carballiño... neste caso, montados a cabalo.
    Follateiros. Cubertos de follas murchas da mazaroca do millo. Propios de Lobios.
    Gaimanchiños. Verba do portugués “gamao”, pillabán. Demos das festas medievais betanceiras.
    Gárgolas. En alusión aos monstros representados na arquitectura barroca. De Celanova.
    Galos. Anunciadores do Entroido da Merca.
    Irrio. Máscara, símbolo pagán, quizais Baco, de cerimonias relixiosas de Castro Caldelas.
    Labardeiros. De Toén e Mugares.  Nas imaxes deste artigo aparecen algúns máis - Ver Dicionario do Entroido.   - Aprender xogando con un Brincaletras   

    25.1.21

    Curiosidades de Rosa Parks


    Actividade feita para homenaxear a 
    Rosa Parks, persoeira elixida polas Escolas Asociadas Galegas  Unesco no DENEP deste curso 2020-21. Se queres facer ben os xogos primeiro sería mellor ler  a súa biografía (versión longa)  ou ver esta presentación (versión curta) . Outro xogo sobre Rosa Park telo neste   Brincaletras .