26.9.19

FRASEOLOXÍA DO RÍO


FRASEOLOXÍA DO RÍO
         1- A cachón
        2- Chover a regos
Muito
3- Afogar en pouca auga sabendo nadar
Sucumbir ante un pequeno atranco
4- Auga parada non move muíños
Prexuízos da inactividade
5- Botarlle o peito á auga
Amosar valor ou coraxe ante o perigo
6- Cando o río soa, algo/auga  leva
Outorgarlle creto a rumoroloxía
7- Deixar correr a auga
Non inmiscir
8- En pouca auga, pouco se navega
Dío que é conciente das limitacións propias ou alleas
9- Facer regos na auga
10- Querer escribir na auga
Facer algo inútil
11- Gárdate da auga mansa que non corre
Ten coidado
12- Levar a auga para o seu muíño
Favorecerse
13- Vaille tornar a auga a “fulanito”
Querer ver lonxe a unha persoa
14- Nadar entre dúas augas
Estar indeciso
15- Ser como a auga corrente
Vulgar, sen importancia
16- Ser como a auga mansa
Tranquilo
17- Estar como un río
Ter diarrea
18- Moitas pingueiras fan o río grande
Loa do labor colectivo
19- De perdidos ó río!
Obrar con decisión sabendo o risco
20- Has de ir o río e non ver a auga
Despistado
21- Ir polo río abaixo
Fracasar. Botarse a perde algo ou alguén
22- Ninguén vai o río que non se molle
Estar involucrado
23- Non chegou o sangue ó río
Non tivo consecuencias
24- Nunca tal se viu, chocolate con auga de río
Incredulidade
25- Saber por onde vai a auga ó río
Coñecedor do asunto
26- Se o río Gafos levara coñac, máis de catro irían alá
A quen lle vai o alcohol
27- Se o río levara aceite
Arela de nugallán
28- Se tes frío tírate ó río
Dise a  quen esaxera dos seu contratempos
29- Andar á miñoca
Carecer do necesario. Non ter diñeiro
30- A río revolto, ganancia de pescadores
Aproveitarse das circunstancias
31- Fillo de peixe, peixe é
Axiomas da xenética
32- Durmir coma un peixe
Durmir profundamente
33- Estar como a troita no río
Estar a gusto
34- Marear o peixe/ ou a perdiz
Darlle moitas voltas a un asunto
35- Non fixo mala pesca meu pai que pescou a miña nai
Gábase o acerto do home e a calidades da muller
36- Non queda rabo de peixe/ ou de troita
Nada de nada
37- No río que non ten peixes non botes a rede
Non traballar en van
38- O bo peixe para quen o merece
A recompensa debe gozala quen máis fixo por acadala
39- O peixe grande come ó pequeno
Agás cando o enfrontamento de David e Goliat
40- Pescar todo no aire
Non pasar nada inadvertido. Ser rápido
41- Pescar pombos
Toquenear. Dar cabezadas (durmir)
42- Pola boca morre o peixe
Mellor estar calado que falar de máis
43- Que chova até que afoguen os  peixes
Cando chove con insistencia
44- Ser picada da troita
Ter pencas
45- Ser un bo peixe
Ser atravesado, pícaro
46- Todo o que cae na rede é peixe
Dío quen nada esbota. Aproveita todo
47- Andar na fariña
Andar na droga
48- Botarlle toda a auga ó muíño
Por empeño
50- Cada muíño quere a súa auga
Cada cousa para o que é.
51- Cantos burros mantén a fariña
Laio pola estupidez da humanidade
52- Custa ferro e fariña
É moi traballoso de conseguir
53- Horas de muíño
Hora de comer ou de facer algo
54- Moer para fóra
Ser infiel no matrimonio
55- Muíño albeiro
O que moe trigo
56- Muíño parado non gaña maquía
O que non traballa non cobra. Preguiceiro
57- O muíño treina, treina, a auga faina treinar
Non hai efecto sen causa
58- Quen con fariña anda branco se pon
Involucrarse
59- Quen primeiro chega, primeiro moe
Vantaxes do madrugador
60- Ser da mesma fariña
Ser da mesma condición
61- Ser agudo como o pé dun muíño
Persoa lenta de entendemento
62- Traer chea o río
Estar enfadao
63- Vai como un rei nunha cesta polo río abaixo
Agóiranse dificultades 
64- Ser redondo como a moa dun muíño
Ben redondo
65- Ser un calcafoles
Que come moito
66- Ser un pousafoles
Lento, preguiceiro, aburrido
67- Ter debaixo da moa a alguén
Aborrecer a unha persoa
68- Ter máis penas que un rodicio
Dise da persosa desgrazada ou atribulada
69- Ter o muíño picado
Ter muita fame
70- Tragar pedras de muíño
Persoa inxénua
71- Xa pasou moita auga por debaixo da ponte
Xa pasou moito tempo
72- Lavar as mans
Eludir responsabilidades
73- Lavarlle o cerebro a alguén
Anular a súa personalidade
74- Se lavadiño das falas
Ser educado
75- Ter a cara máis lavada cas pedras do río
Ser un descarado
76- Compre nadar e lavar e gardar a roupa
Persoa precavida
77- Nadar en seco
Non avanzar
78- Nadar na abundancia
Ser inmendamente rico
79- Pau se remas, pau sen non remas
Dío aquel que non se lle valora nada o que fai
80- Tanto remar, tanto remar, e ao chegar á beira afogar
Dise do esforzo sen reconpensa
81- Axiña afogas
Díse ó pusilánime

24.9.19

Adiviñanceiro do río

É máis prezada ca prata
ten a forma que lle deas
raña, carrexa e canta;
que cousiña pode ser?  UAAG
Que será unha cousiña cousa
Que entra na auga e non se molla?

BSAROM
Atrás dun penedo
Pariuno súa nai
Correu pola terra
E casouno no mar . OIR
É longo como un camiño
E vai fozando como un cochiño

IOR
Longo como unha rúa,
Rebulideiro coma un meniño
Cantareiro como un paxaro
E torto como un fouciño. IRO
Cruza o río e non se molla
Sobe a montaña e non se cansa,
E chove e non ten frío? BNUE
Son dúas irmáns
E nunca xunta as verás

SA IRASBE  OD  OIR
Ten ríos, pero non se mollan
Ten montes, pero é chairiño
Con catro dedos abonda
Para coller do Rin ó Miño,  PMAA
Teño sona de cantante
Sempre vou para adiante
A de Iguazú é moi importante;
Que demo son, diantre? ZAVENFER
Unha saba branca  sen algodón
Que cobre o mundo e o río non.

ENVE
Viaxan nun banco e non sentan
Non teñen cu pero teñen rabo
XESIEPE
Anda, anda sen parar
E nunca muda de lugar

ÑUMOI
Anda e non ten pés
Come e non ten boca
E toda a comida lle dan
Toda lle parece pouca. ÑIUMO

Cae da torre embaixo e non rompe
E cae dunha ponte e rompe.

PEPLA




20.9.19

NARCISO E ECO, O MITO SEGUNDO OVIDIO

Entre todas as ninfas da montaña, ningunha había tan encantadora como Eco. Só tiña un defecto: falar demasiado. Falaba todo o día e calquera que fose o tema ela sempre tiña a última palabra.
Un día que  Zeus estaba a gozar coas ninfas, apareceu de súpeto a súa dona,  Hera. Todas fuxiron menos Eco quen, para distraer á deusa, comezou a falar, e falou tanto e de tantas cousas que conseguiu entreter e despistar á deusa, dando tempo a todas as ninfas para esconderse. Pero apenas se deu conta  Hera do engano, montou en cólera.
Non volverás burlarte nunca máis- lle dixo a Eco-. Esta lingua tan áxil que tes perderá o súa poder. De agora en diante non poderás iniciar conversación algunha, nin facer outra cousa que aquilo do que agora estás tan ansiosa:  replicar. En verdade vas ter sempre a última palabra, Eco; pero, só isto poderás falar. Nunca máis poderás falar ti a primeira”. Eco comprendeu ben pronto o cruel que era aquel castigo. Viu, pois, Eco a Narciso  vagando polo campo, e ó instante ardeu de amor e seguiuno ás furtadelas, e máis o amaba canto máis o seguía; pero nunca puido falarlle primeiro, porque a súa natureza impedíallo, e houbo de esperar a que el comezase. E isto ocorreu, porque algunha vez que se apartou dos seus compañeiros, Narciso preguntou en alta voz quen estaba presente, e Eco repetiu esta última palabra. Pasmado ó oíla, Narciso gritou "Ven", e ela contestoulle coa mesma voz. Enganado, o mozo seguiu falando, e chegou a dicir: —"Xuntémonos." Contestou Eco coa mesma palabra, e saíu da selva disposta a abrazalo.
Foxe Narciso, e fala: "Morrerei antes que teñas poder sobre nós", e ela tras repetir o últimas catro palabras, volve ocultarse nas selvas, cubreu  o seu rostro con follaxe, e desde entón habita en grutas solitarias. Cavernas e rochas montañosos foron o seu fogar. O seu corpo esmirrou  pola dor e a melancolía ata que quedou sen carne. Os seus ósos transformáronse en rochas  e non quedou dela máis nada que a súa voz, coa cal responde aínda a todo aquel que a chama. Mentres desaparecía pensou: “Para el, queiran os Deuses que, cando ame como eu agora amo, desespere e sufra como a miña alma sofre e desespera”
Némesis, a Deusa da Vinganza, escoitara o rogo daquel pensamento sen voz. Había, no medio dos montes, unha  límpida fonte á cal, por unha razón descoñecida, os pastores non levaban nunca a abeberar os seus gandos. (…) A auga era clara e cristalina: ningunha rama morta, ningunha folla morta manchábana.
Atraído pola caza, chegou un día Narciso ata ela. Facía calor e estaba  sedento. Inclinouse para beber e viu, reflectida, o seu  bellísima imaxe. “É o espírito da auga” díxose, debido a que xamais se viu nun espello. Encantado,  arrodillouse para mirar e xa non puido apartar a súa mirada da auga. Inclinouse aínda máis para bicar aqueles beizos  semiabiertos e alongou os brazos para abrazar aquela imaxe tan encantadora. Tocando a auga, a imaxe desapareceu, esparexida en mil ondas. Ao cabo dun segundo volveu aparecer, tan clara e  nítida como antes.
Espírito fermoso- dixo Narciso- por que me foxes? Non pode desgustarche o meu rostro, porque todas as ninfas das montañas namóranse de min e ti mesma tes todo o aspecto de non serche indiferente. O teu sorriso responde á miña. Cando tendo os brazos cara a ti, ti fas o mesmo”.
Ardentes bágoas de desexo bañaron as súas fazulas e caeron sobre a superficie cristalina da auga. Desapareceu de novo a imaxe. “Oh, non te vaias- rogou- ; se non podo tocarche, deixa polo menos que che mire!” E Narciso xa non puido afastarse de alí. Un día tras outro quedou, de xeonllos sobre a auga, devorando cos ollos a súa propia imaxe. O amor, que desprezara tantas veces, consumíao agora de tal modo que perdeu a cor e non foi xa máis que unha sombra de si mesmo. Non podía facer outra cousa que suspirar: “Ai! Ai!”, e Eco contestáballe: “Ai!”
Ó fin Narciso desvaneceuse do todo e desapareceu do mundo dos vivos. Pero a súa sombra, mentres atravesaba a Lagoa  Estigia, non podía apartar a súa vista do río, para captar por última vez a imaxe tan amada. As ninfas, que lle entregaban o seu amor, construíron con leña dos bosques unha gran  pira funeraria pois querían incinerar o seu corpo, como era costume, pero en ningún lugar puideron atopar os seus restos. Só unha flor branca como a cera e co corazón púrpura, atoparon no sitio onde el adoitaba  arrodillarse e suspirar. As ninfas, abatidas, deron a esta pálida e melancólica flor o seu nome: Narciso.